Nhằm cụ thể hóa chủ trương phân quyền, phân cấp trong quản lý nhà nước, từ ngày 01/7/2025, Nghị định số 151/2025/NĐ-CP có hiệu lực đã trao cho chính quyền cấp xã nhiều thẩm quyền quan trọng trong lĩnh vực đất đai. Đây là bước chuyển đáng chú ý, giúp cấp cơ sở chủ động, linh hoạt hơn trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh tại địa phương.
I. Phân quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân do UBND cấp xã thực hiện
Căn cứ điểm h khoản 1 Điều 5 Nghị định 151/2025/NĐ-CP, UBND cấp xã được trao quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu cho các đối tượng là:
(i) cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam và cộng đồng dân cư;
(ii) hộ gia đình, cá nhân là cán bộ, công nhân viên của tổ chức đã được bố trí đất làm nhà ở trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành (trước ngày 01/01/2025).
– Bên cạnh đó, UBND cấp xã khi thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất không phải thực hiện riêng việc xác nhận về sự phù hợp với quy hoạch, không tranh chấp, đất sử dụng ổn định (theo khoản 4 Điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP)
– So với quy định cũ: Trước ngày 01/7/2025, cấp Giấy chứng nhận lần đầu hoàn toàn thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện. Một điểm cải cách đáng chú ý là thủ tục cấp Giấy chứng nhận lần đầu sẽ được rút ngắn thời gian đáng kể. Cụ thể, theo Phụ lục I Nghị định 151/2025/NĐ-CP:
+ Thời gian đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu không quá 17 ngày làm việc (trước đây là 20 ngày);
+ Thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu không quá 3 ngày làm việc.
II. Thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã khi được chuyển giao từ UBND cấp huyện
Ngoài ra, Căn cứ Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định về thẩm quyền của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp xã bao gồm:
· Quyết định thu hồi đất trong các trường hợp tự nguyện trả lại đất, không còn khả năng sử dụng, hoặc do nguy cơ đe dọa tính mạng người dân (khoản 2 Điều 10)
· Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thu hồi đất, cưỡng chế giải quyết tranh chấp (điểm d khoản 1 Điều 5 và Điều 15)
· Phê duyệt phương án cưỡng chế quyết định thu hồi đất và kinh phí cho hoạt động cưỡng chế (điểm đ khoản 1 Điều 5)
· Chấp thuận phương án sử dụng đất nông nghiệp của tổ chức kinh tế và phê duyệt phương án sử dụng đất lúa của cá nhân (điểm b khoản 1 Điều 5)
· Giải quyết tranh chấp đất đai giữa các hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư (điểm g khoản 2 Điều 5)
· Thành lập các Hội đồng như Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp xã (điểm a khoản 2 Điều 5 và điểm d khoản 1 Điều 15).
· Giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong các trường hợp cụ thể quy định tại Luật Đất đai (Điều 5, Điều 10).
III. UBND cấp xã trở thành đầu mối thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp xã
Căn cứ vào Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định thẩm quyền của UBND cấp xã bao gồm:
· Cho ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh (điểm a khoản 1 Điều 14)
· Lập, điều chỉnh và công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất 05 năm cấp xã (Điều 19, 20 và Điều 14).
· Thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước như: quản lý đất đai sau thu hồi, tổ chức tái định cư, đào tạo chuyển đổi nghề, cưỡng chế thu hồi đất, xác nhận trích đo bản đồ địa chính, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất (Điều 14, 17).
· Tham gia hòa giải tranh chấp đất đai, xử lý vi phạm về đất đai tại địa phương (điểm e khoản 1 Điều 17)
IV. Thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp xã cũng được xác lập rõ ràng
Căn cứ Điều 13 Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định HĐND cấp xã có trách nhiệm:
· Cử đại diện Hội đồng nhân dân cấp xã tham dự họp Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giám sát quy định tại điểm c khoản 2 Điều 86 Luật Đất đai.
· Thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp xã.
Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh (UEH) là đại học trọng điểm của quốc gia, sau 49 năm hình thành và phát triển, với đội ngũ giáo sư, giảng viên được đào tạo từ các trường danh tiếng trong và ngoài nước, có chuyên môn sâu, uy tín khoa học cao, UEH đã có nhiều đóng góp thiết thực trong công tác đào tạo hàng trăm ngàn cán bộ, nhà kinh tế, nhà quản lý có trình độ đại học và sau đại học cho cả nước; đảm bảo chất lượng, uy tín, đã và đang đảm nhận các vị trí quan trọng tại các cơ quan quản lý nhà nước; các doanh nghiệp trong và ngoài nước; lãnh đạo, giảng viên các trường đại học, cao đẳng,… Với 16 năm kinh nghiệm đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề môi giới bất động sản, điều hành sàn giao dịch bất động sản cho hơn 8.000 người học, UEH tự hào góp phần nâng cao kiến thức, tạo ra giá trị gia tăng cho chất lượng lao động trên thị trường.
Thông tin chi tiết về khóa học: https://ctelg.ueh.edu.vn/khoa-hoc/ky-nang-trong-dau-tu-bat-dong-san/